PENGALAMAN BERASASKAN SEKOLAH (PBS)
1. KONSEP
Pengalaman
Berasaskan Sekolah (PBS) merupakan satu komponen daripada Amalan Profesional bagi
pelajar Program Ijazah Sarjana Muda Perguruan Kementerian Pelajaran Malaysia. Pelaksanaan
PBS dapat memberi kefahaman awal kepada pelajar tentang alam persekolahan
daripada perspektif seorang guru. PBS juga memberi peluang kepada pelajar
memahami sekolah sebagai sebuah institusi pendidikan, peranan guru di dalam
bilik darjah melalui pemerhatian, penelitian dokumen, refleksi dan interaksi
dengan guru serta komuniti sekolah. Melalui PBS pelajar dapat memahami sistem
pengurusan sekolah, tingkah laku murid,
pengurusan bilik darjah dan tugas sebenar seorang guru.
2. OBJEKTIF
Melalui Pengalaman Berasaskan
Sekolah (PBS), pelajar dapat
(i)
memahami dan menyesuaikan diri dengan budaya sekolah;
(ii)
menghayati kerjaya seorang guru;
(iii)
memperoleh pengetahuan tentang pengurusan sekolah;
(iv)
mendapat pendedahan awal tentang pembelajaran murid;
(v)
memahami pengurusan dan strategi pengajaran pembelajaran;
(vi)
membina kemahiran berinteraksi dengan murid, guru dan kakitangan sekolah;
(vii)
mengumpul maklumat tentang pengurusan sekolah, iklim pengajaran
pembelajaran dan budaya sekolah;
(viii) membina kemahiran inkuiri penemuan dan kemahiran berfikir
secara kritis dan analitikal;
(ix)
membina sikap positif terhadap profesion keguruan;
(x)
membuat refleksi mengenai tugas dan tanggungjawab guru; dan
(xi)
mendokumentasikan pengalaman yang dilalui untuk perbincangan semasa sesi
refleksi selepas PBS dilaksanakan.
3. STRATEGI PELAKSANAAN
(i)
Tempoh
Tempoh pelajar menjalani PBS adalah seperti dalam Jadual 2.1.
Jadual 2.1: Pelaksanaan
Pengalaman Berasaskan Sekolah
Program
|
Semester
|
Tempoh
|
Penempatan
|
Program Ijazah Sarjana Muda Perguruan
|
1
|
1 Minggu
|
Sekolah Rendah
|
2
|
1 Minggu
|
Sekolah Rendah
|
|
3
|
1 Minggu
|
Sekolah Rendah
|
|
4
|
1 Minggu
|
Sekolah Rendah
|
(ii) Penempatan
Pelajar ditempatkan di sekolah rendah tertentu dan
diuruskan oleh Unit Praktikum IPGM dengan kerjasama Penyelaras PISMP dan
jabatan mata pelajaran major/elektif masing-masing. Penempatan hendaklah
mengambil kira lokasi, saiz dan jenis
sekolah yang berbeza-beza mengikut semester. Ini bertujuan untuk membolehkan
mereka mendapat pengalaman dan pendedahan yang pelbagai sebelum mereka
ditempatkan di sekolah untuk praktikum.
(iii) Prosedur
Pelaksanaan
a)
BPG akan memaklumkan kepada semua
Jabatan Pelajaran Negeri (JPN) tentang Pengalaman Berasaskan Sekolah (PBS).
b)
IPGM akan memaklumkan kepada pihak
sekolah tentang penempatan pelajar dan pelaksanaan PBS.
c)
IPGM akan menguruskan taklimat pengurusan dan pelaksanaan PBS untuk
pelajar.
d)
IPGM menyediakan borang dan dokumen yang berkaitan untuk tindakan pelajar.
e)
Jabatan Ilmu Pendidikan, mata pelajaran major/elektif memberikan panduan
pelaksanaan aktiviti PBS kepada pelajar untuk disempurnakan sepanjang tempoh
pelaksanaan PBS.
f)
Hasil aktiviti PBS akan dibincang bersama pensyarah yang berkenaan semasa
sesi interaksi kuliah dan sesi refleksi. (rujuk Jadual 2.2).
Jadual 2.2: Pengalaman Berasaskan Sekolah Mengikut Semester
Semester
|
Mata Pelajaran
|
1
|
Pengajian
Profesional
|
2
|
Major
|
3
|
Elektif 1
|
4
|
Elektif 2
|
(iv) Aktiviti Semasa
Pengalaman Berasaskan Sekolah
a)
Pelajar dikehendaki memperolehi maklumat umum
tentang sekolah di mana mereka menjalani setiap PBS berdasarkan Lampiran 1-7A.
b)
Pelajar juga dikehendaki melaksanakan
aktiviti PBS berdasarkan semua aspek yang dtetapkan oleh Jabatan Ilmu
Pendidikan dan jabatan mata pelajaran major / elektif masing-masing berdasarkan
semester yang ditetapkan..
c)
Jabatan Ilmu Pendidikan, jabatan mata
pelajaran major dan jabatan mata pelajaran elektif hendaklah merancang aktiviti PBS berdasarkan format dan tema
aktiviti yang dicadangkan di dalam Lampiran
1-7B
4. KEHADIRAN
a)
Kehadiran pelajar dalam PBS adalah wajib.
b)
Pelajar yang tidak hadir kerana sakit atau cedera memerlukan
pengesahan doktor/pegawai perubatan.
c)
Ketidakhadiran semasa PBS atas sebab-sebab tertentu perlu mendapat
kebenaran daripada Pengarah/Timbalan
Pengarah IPGM.
d)
Pelajar yang tidak cukup kehadiran perlu melengkapkan tempoh PBS yang
ditetapkan.
5. STATUS
PELAKSANAAN PBS
Pelajar yang telah menjalani PBS
perlu memenuhi keperluan berikut:
a)
Kehadiran pelajar dalam PBS (Lampiran 1-8)
b)
Menyempurnakan aktiviti PBS (Lampiran 1-7)
c)
Melengkapkan Portfolio individu (Lampiran 1-2 dan 1-3)
d)
Laporan Perkembangan
Pelajar (Lampiran 1-8 dan dan 1-9)
6. PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB
(i) Pelajar:
a)
Menghadiri taklimat PBS;
b)
Memahami objektif PBS;
c)
Melaksanakan aktiviti PBS;
d)
Hadir ke sekolah pada tarikh yang ditetapkan sepanjang tempoh PBS;
e)
Mematuhi dan mengamalkan etika keguruan, peraturan IPGM dan peraturan
sekolah;
f)
Membuat pemerhatian terhadap iklim pembelajaran di bilik darjah, persekitaran
dan kelengkapan sekolah;
g)
Berbincang dengan pihak sekolah tentang aktiviti yang dilaksanakan di
sekolah;
h)
Memerhati dan mengumpul
maklumat tentang pengajaran guru serta pengurusan kelas sebagai bahan refleksi;
i)
Mendokumentasikan segala hasil aktiviti dan hasil refleksi secara berterusan
dalam portfolio individu;
j)
Mengadakan sesi perbincangan dengan rakan sebaya dan pensyarah tentang
pengalaman yang diperoleh semasa menjalani PBS;
k)
Menyerahkan hasil aktiviti PBS kepada pensyarah mata pelajaran Ilmu Pendidikan,
major/elektif masing-masing pada masa yang ditetapkan untuk perbincangan
bersesuaian dengan objektif PBS;
(ii) Sekolah
a)
Memberi taklimat kepada pelajar tentang sejarah, struktur organisasi,
pengurusan, peraturan, disiplin dan budaya sekolah
b)
Bekerjasama dengan pihak IPGM dalam menjayakan PBS
c)
Memberi peluang kepada pelajar membuat pemerhatian persekitaran
sekolah/pengajaran/aktiviti guru
d)
Membantu pelajar untuk mengumpul maklumat sekolah yang diperlukan bagi
melaksanakan aktiviti PBS
e)
Membantu pelajar menyesuaikan diri dalam komuniti sekolah
f)
Mengawasi disiplin dan kehadiran pelajar sepanjang tempoh PBS dan
mengesahkan Borang Kehadiran PBS
g)
Melaporkan kemajuan pelajar dengan menggunakan Borang Laporan Perkembangan
Pelajar (rujuk Lampiran 1-8 dan 1-9)
h)
Memberi bimbingan dan maklum balas yang berterusan kepada pelajar
i)
Memastikan segala tindakan berkaitan dengan pelaksanaan PBS dilaksanakan
dengan sempurna
j)
Membantu pelajar meningkatkan perasaan cinta terhadap alam persekolahan
dan profesion keguruan.
(iii) IPGM
(Unit Praktikum, Penyelaras PISMP dan Jabatan Ilmu Pendidikan/Major/Elektif)
a)
Memahami, menghayati dan melaksanakan PBS mengikut Garis Panduan
Pelaksanaan PBS
b)
Merancang dan mengenal pasti sekolah serta mengurus penempatan pelajar untuk
PBS
c)
Menghantar surat makluman pelaksanaan PBS ke sekolah-sekolah yang terlibat.
d)
Memastikan aktiviti PBS disediakan pada masa yang ditetapkan dan masa yang
mencukupi diberikan kepada pelajar
e)
Memberikan taklimat kepada pelajar berhubung dengan konsep, objektif dan aktiviti
dalam pelaksanaan PBS
f)
Mengambil tindakan sewajarnya jika terdapat kes-kes yang memerlukan
tindakan
g)
Memastikan pelajar hadir ke sekolah mengikut tarikh yang ditetapkan
h)
Memastikan pelajar melaksanakan aktiviti PBS dan menyerahkan hasil aktiviti
kepada pensyarah mata pelajaran yang berkenaan
i)
Mengadakan sesi refleksi selepas PBS tamat (Jabatan yang terlibat)
j)
Mewujudkan kerjasama dan hubungan profesional antara IPGM dengan sekolah
k)
Menyediakan laporan bertulis tentang kes-kes khas pelajar kepada pihak IPGM
dengan segera
LAMPIRAN 1
LAMPIRAN 1-1
PENGALAMAN BERASASKAN SEKOLAH
PANDUAN MENULIS PERNYATAAN PROFESIONAL/KONTRAK AKTIVITI
1.
Pengenalan
Pernyataan
profesional/kontrak aktiviti merujuk kepada harapan/aktiviti yang ditetapkan
sendiri oleh pelajar untuk dilaksanakan dalam tempoh PBS. Fokus tertentu perlu
ditetapkan oleh pelajar dalam melaksanakan aktiviti tersebut bagi mencapai objektif
yang diharapkan. Setiap fokus aktiviti hendaklah dapat diukur dan dinilai
sendiri oleh pelajar di peringkat akhir.
2.
Tujuan
Pernyataan Profesional
2.1 Menyatakan fokus aktiviti yang hendak
dilaksanakan dengan jelas
2.2 Membantu
pelajar merancang strategi pelaksanaan aktiviti yang difokuskan dengan
sistematik
2.3 Membolehkan pelajar mengukur
dan menilai keberkesanan pelaksanaan aktiviti yang difokuskan
2.4 Menjadi asas dan panduan kepada pelajar untuk
membuat tindakan susulan/ penambahbaikan
3.
Pernyataan Profesional
3.1 Sebelum PBS
·
Kenal pasti fokus utama
aktiviti
·
Tujuan aktiviti
·
Merancang strategi pelaksanaan
·
Instrumen penilaian kendiri
3.2 Semasa PBS
·
Melaksanakan aktiviti/strategi
yang dirancang
·
Mengumpul data
·
Merekod
3.3 Selepas PBS
(refleksi)
·
Menganalisis data
·
Menilai
·
Melapor
4.
Penilaian Kendiri Terhadap Pernyataan Profesional
·
Pencapaian objektif
·
Cadangan tindakan
susulan/penambahbaikan
LAMPIRAN 1-2
PENGALAMAN BERASASKAN SEKOLAH
PANDUAN PENYEDIAAN PORTFOLIO
1. Pengertian
Portfolio
1.1 Portfolio atau profil
profesional merupakan koleksi dokumen yang memberi gambaran tentang seorang
profesional dari segi:
1.1.1 Pengetahuan
1.1.2 Kemahiran
1.1.3 Pengalaman
1.1.4 Kelayakan
1.1.5 Matlamat dan pencapaian
1.2 Satu bentuk sejarah pencapaian
pelajar yang didokumentasikan dan diperkukuhkan
dengan bukti-bukti hasil
kerjanya dan kesedaran baru melalui penulisan reflektif. (Shulman,
1992).
2. Tujuan
Portfolio
2.1 Mendokumentasikan kemahiran dan pengetahuan
melalui pengalaman dalam PBS
2.2 Sebagai landasan komunikasi antara pelajar,
pensyarah dan mentor untuk menilai
2.3 Perkembangan profesionalisme pelajar.
2.4 Memberi ruang kepada pelajar membuat refleksi
dan mendapat pengetahuan dan pengalaman
baru.
2.5 Membudayakan proses pengumpulan maklumat dan
dokumen secara sistematik dan
profesional.
3.
Ciri-Ciri Portfolio
3.1 Hasil akhir portfolio mestilah
menunjukkan pelajar telah terlibat dengan refleksi kendiri.
3.2 Hasil yang dibuat sendiri oleh pelajar – menghargai usaha dan diri sendiri.
3.3 Mempunyai maklumat yang berbeza dan mesti
dikemaskinikan pada setiap masa.
3.4 Mengandungi maklumat yang menggambarkan proses
pelaksanaan, perkembangan dan penilaian
dalam melaksanakan setiap tugasan.
4. Tanggungjawab Pelajar Dalam
Penyediaan Portfolio
4.1 Menyediakan portfolio yang bermakna dan kemas kini berdasarkan senarai
semak.
4.2 Menyerahkan portfolio kepada pensyarah untuk disemak selepas PBS.
LAMPIRAN 1-3
PENGALAMAN BERASASKAN SEKOLAH
SENARAI SEMAK PENYEDIAAN PORTFOLIO
Bil
|
Tajuk
|
Item
|
Tandakan ü
|
1
|
Biodata
(ditulis dalam helaian berasingan)
|
1.1) Nama
|
|
1.2) No. Kad Pengenalan
|
|
||
1.3) Major dan Ambilan
|
|
||
1.4) Tarikh PBS
|
|
||
1.5) Gambar
|
|
||
2
|
Pernyataan
Profesional / Kontrak Aktiviti (Lampiran 1-1)
|
2.1) Penyataan sebelum PBS
|
|
2.2) Laporan pelaksanaan aktiviti yang difokus
|
|
||
3
|
Instrumen
Pengumpulan Data Berhubung Tugasan (yang mana sesuai mengikut keperluan)
|
3.1) Pemerhatian
|
|
3.2) Senarai semak
|
|
||
3.3) Temu bual
|
|
||
3.4) Soal selidik
|
|
||
4
|
Kolaborasi
(Lampiran 1-4)
|
4.1) Perbincangan dengan pengurusan sekolah
|
|
4.2) Perbincangan dengan mentor
|
|
||
4.3) Perbincangan dengan guru-guru lain
|
|
||
4.4) Perbincangan dengan kakitangan sekolah
|
|
||
4.5) Interaksi dengan murid
|
|
||
5
|
Ilmu/Pengetahuan
Baru Melalui
|
5.1) Pemerhatian
|
|
5.2) Senarai Semak
|
|
||
5.3) Temu bual
|
|
||
6
|
Refleksi
(Lampiran 1-6)
|
6.1) Aktiviti
|
|
|
|
6.2) Perbincangan/Interaksi
|
|
7
|
Laporan
Akhir
|
|
Ulasan
Pensyarah: ____________________________________________________________
_____________________________________________________________
Tandatangan
_________________ Nama
___________________________Tarikh _________
LAMPIRAN 1-4
PENGALAMAN BERASASKAN SEKOLAH
REKOD KOLABORASI/INTERAKSI/PERBINCANGAN
Tarikh : ________________________ Masa : ___________________________
Nama Guru
Yang Ditemui: ______________________________________________________
Tajuk/Perkara :
______________________________________________________________
Isi Perbincangan
|
Cadangan Tindakan
|
|||
|
|
|||
Tandatangan : ____________________________________
Nama :
____________________________________
Jawatan : ____________________________________
LAMPIRAN 1-5
PENGALAMAN BERASASKAN SEKOLAH
PENULISAN REFLEKSI
1. Definisi
Refleksi
- Proses merenung, menganalisis,
mencari alasan, cadangan dan tindakan untuk membaiki diri yang dilakukan
secara berterusan. (Hanipah, 1999)
- Amalan refleksi merupakan
perlakuan memikirkan semula pengalaman pelajar. Ia memerlukan penerokaan
unsur-unsur yang ketara dan tersirat. Proses ini membuat andaian sebab
musabab berasaskan fakta – pemerhatian, temu bual dan soal selidik.
- Refleksi dalam PBS membolehkan
pelajar dibimbing untuk menaakul, memilih strategi pelaksanaan tugasan dan
seterusnya membuat penilaian kendiri. Amalan refleksi ini membolehkan
pelajar menghayati dan meningkatkan profesionalisme keguruan secara
efektif.
2. Tujuan Refleksi
- Pelajar dapat mengesan keberkesanan pelaksanaan
setiap tugasan yang dilaksanakan.
- Pelajar dapat menjadikan refleksi sebagai asas untuk
menambahbaik dan meningkatkan kualiti setiap tugasan secara berterusan.
- Memperkembangkan keupayaan celik akal pelajar bagi
melahirkan kreativiti dan inovasi dalam setiap tugas yang dijalankan.
- Meningkatkan kualiti insan guru yang mempunyai ilmu
profesional keguruan
3. Ciri-ciri Refleksi
- Bermula dengan
mengingat kembali
- Melibatkan
perasaan (domain afektif) terhadap sesuatu
- Menentukan usaha
secara sedar (conscious effort)
- Bersedia mengubah sikap, kesedaran diri, amalan
dan tingkah laku positif
4. Amalan
Refleksi/Penilaian Kendiri Dalam PBS
Refleksi ialah proses mengkaji semula keberkesanan
pelaksanaan PBS oleh pelajar sendiri untuk mempertingkatkan kemahiran keguruan.
Antara garis panduan yang boleh dilaksana ialah:
4.1 Hendaklah dibuat selepas
setiap aktiviti yang dijalankan oleh pelajar seperti membincangkan:
·
Sejauh manakah objektif
aktiviti yang dirancang dan dilaksanakan tercapai?
·
Apakah kekuatan dan
kelemahan yang dapat dikenal pasti ?
·
Apakah langkah-langkah
yang boleh difikirkan untuk membaiki
pelaksanaan aktiviti tersebut ?
·
Apakah faktor-faktor
yang dapat membantu dalam meningkatkan atau menambah baikkan pelaksanaan
aktiviti tersebut ?
4.2 Melaksanakan proses refleksi berpandukan
format refleksi seperti di Lampiran 6
LAMPIRAN 1-6
PENGALAMAN BERASASKAN SEKOLAH
AMALAN REFLEKSI
( Perlu disediakan bagi setiap aktiviti yang dijalankan oleh pelajar)
1. Isu/Perkara yang difokuskan:
|
2. Analisis Isu/Perkara yang difokuskan:
2.1 Kekuatan:
2.2 Kelemahan:
|
3.
Cadangan Penambahbaikan:
|
(Sila
simpan maklumat ini di dalam portfolio anda)
LAMPIRAN 1-7
PENGALAMAN BERASASKAN SEKOLAH
AKTIVITI PROFESIONAL
1. ARAHAN: Lengkapkan maklumat umum mengenai sekolah yang
disenaraikan di dalam
borang berikut
Bil
|
Perkara
|
Catatan / data
|
|||||
1
|
Nama dan
Alamat Sekolah
|
|
|||||
2
|
No.
telefon sekolah
|
|
|||||
3
|
Alamat
e-mail/web Sekolah
|
|
|||||
4
|
Lokasi
|
|
|||||
5
|
Nama Guru
Besar
|
|
|||||
6
|
Nama GPK 1
|
|
|||||
7
|
Nama GPK
HEM
|
|
|||||
8
|
Nama GPK
Kokurikulum
|
|
|||||
9
|
Nama
Penyelia Petang
|
|
|||||
10
|
Gred
Sekolah
|
|
|||||
11
|
Bilangan
Guru
|
Lelaki:
|
|||||
|
|
Perempuan:
|
|||||
12
|
Kelayakan
Profesional Guru
|
Siswazah:
|
|||||
|
|
Bukan
Siswazah:
|
|||||
13
|
Bilangan
Kelas
|
|
|||||
14
|
Purata
Saiz Kelas
|
|
|||||
15
|
Jumlah Murid
|
|
Melayu
|
Cina
|
India
|
Lain-lain
|
|
|
|
Lelaki
|
|
|
|
|
|
|
Perempuan
|
|
|
|
|
||
16
|
Maklumat-maklumat
lain yang menarik perhatian anda mengenai sekolah ini
|
||||||
|
|
|
|||||
|
|
|
|||||
|
|
|
|||||
|
|
|
|||||
2. Persekitaran dan Iklim Bilik Darjah
(Gunakan helaian tambahan jika perlu)
2.1 Lukiskan
pelan bilik darjah yang anda bersama membantu mentor melaksanakan pengajaran
pembelajaran.
2.2 Huraikan
bagaimanakah bahan dan sumber pengajaran pembelajaran dipamerkan di bilik
darjah tersebut digunakan secara berkesan.
2.3 Catatkan
bahan dan sumber pengajaran pembelajaran yang mudah digunakan oleh murid?
2.4 Adakah murid
diberi peluang menggunakan sumber pembelajaran yang berasaskan ICT ?
2.5 Sejauh
manakah murid digalakkan melibatkan diri secara aktif dalam setiap aktiviti
pembelajaran?
2.6 Kenal pasti
cara murid-murid dibahagikan dalam kumpulan-kumpulan tertentu
Lampiran 1-7B
FORMAT AKTIVITI
PENGALAMAN BERASASKAN SEKOLAH
1
Tajuk
aktiviti – berdasarkan topik di dalam
kurikulum kursus yang ditawarkan pada setiap semester
2
Menyatakan
objektif aktiviti yang hendak dicapai dengan jelas
3
Kandungan
aktiviti yang dicadangkan
3.1 Aktiviti
yang diberikan mestilah melibatkan tugasan
harian yang perlu dijalankan semasa PBS
3.2 Fokus
aktiviti ialah :
·
berkaitan sukatan pelajaran
·
ada unsur pemerhatian terhadap P & P
·
melibatkan
aktiviti di dalam dan di luar bilik darjah
·
mengenai
persekitaran sekolah (termasuk iklim
dan budaya sekolah)
·
meliputi
sumber pengajaran dan pembelajaran
·
meliputi
strategi pengajaran dan pembelajaran/
kemahiran mengajar
4. Format
Penulisan Laporan Aktiviti PBS
4.1 Format penulisan
aktiviti PBS adalah seperti berikut : (cth)
- font
Arial
- saiz
huruf ialah 12
- langkau
satu setengah baris
- rujukan
mengikut format A.P.A.
- lampiran
4.2 Panjang penulisan aktiviti
antara 500 hingga 1000 patah perkataan
( 3 hingga 5
muka surat)
4.3 Tarikh penyerahan
penulisan aktiviti
(2 minggu selepas tamat tempoh PBS)
5.
Refleksi selepas PBS dikendalikan oleh Jabatan yang terlibat
0 comments:
New comments are not allowed.